---

AUTOR
Anna Rychlik
Zarządca Ryneczku Po Sąsiedzku
Gmina Izabelin
Pytania zadawał Jan Sandner
Fot. J.Sandner

---

DATA
Lipiec 28.2021
AKTUALIZACJA
Lipiec 31.2021

---

SHARE

---

S kąd się wziął pomysł na Ryneczek?
Ryneczek Po Sąsiedzku to zadanie publiczne. Organizacja i poprowadzenie ryneczku ze zdrową żywnością sfinansowane przez gminę Izabelin, którego podjęliśmy się jako jej mieszkańcy.
Celem głównym ryneczku jest zaszczepienie w mieszkańcach naszej gminy nowych – korzystnych dla zdrowia i środowiska - zwyczajów zakupowych i żywieniowych, poprzez zbudowanie dostępności nowej oferty żywności wysokiej jakości.
Pomysł ryneczku z żywnością w Izabelinie nie jest nowy; rodził się na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat, miał wielu ojców i głosów poparcia dla samej idei. Jednak potrzeba było tych kilkunastu lat, by doszło do wdrożenia pomysłu w życie, co miało miejsce w pierwszą sobotę czerwca 2021 roku. Sam pomysł wymagał wyklarowania wizji, zbudowania świeżego konceptu i formuły działania. Ryneczek, który się finalnie zmaterializował i funkcjonuje już drugi miesiąc, jest czymś znacznie więcej, niż wynika to z naszego zobowiązania.
Tak zupełnie szczerze, czujemy, że sky is the limit, a nowe idee, nowi partnerzy i możliwości przychodzą już teraz do nas same. Koncept rozwija się, a my rozpędzamy.

EkoForum: Dla porządku - kiedy mówisz ,MY, NASZ- kogo masz na myśli? Kim jesteście?

Przystąpiliśmy do projektu jako stowarzyszenie ,Stowarzyszenie Dla Nas. Jako stowarzyszenie podpisaliśmy umowę z Urzędem Gminy Izabelin, otrzymaliśmy środki finansowe z dotacji dla NGOs i jesteśmy dziś formalnym zarządcą ryneczku. Członkowie Stowarzyszenia Dla Nas zaangażowani w zarząd ryneczku to Patrycja Bykowska, Mariusz Kalist i Anna Rychlik. W praktyce nasza ekipa ryneczkowa jest zasilana dodatkowo przez kilkoro sympatyków, którzy formalnie nie są członkami stowarzyszenia, ale wspierają nas swoją pracą społecznie: Jarosław Kępkowicz - sołtys Hornówka, Paweł Rychlik, Kama Bykowska, Bartosz Rychlik, Adam Kępkowicz.
W październiku 2020 przeprowadziliśmy wśród mieszkańców gminy Izabelin badanie, które potwierdziło zapotrzebowanie na ryneczek ze zdrową świeżą żywnością od lokalnych producentów, a do tego w rozsądnej rynkowej cenie. W badaniu sprawdziliśmy także oczekiwania mieszkańców wobec rodzaju asortymentu, lokalizacji i zasad działania ryneczku. Z wnioskami i praktycznymi rekomendacjami odnośnie sposobu urządzenia takiego ryneczku poszliśmy do pani wójt, która podchwyciła temat...

EkoForum: Czym się różni Ryneczek od innych zwykłych targowisk gminnych?

Przede wszystkim, to co tworzymy to nie jest targowisko ani bazar. Świadomie używamy nazwy ryneczek, bo naszą wizją jest tworzenie miejsca, które jest i będzie regularnie odwiedzane z kilku równie dobrych powodów. To miejsce, które służy zaspokajaniu różnych ważnych potrzeb społecznych. Agora.
Po pierwsze: świeżość i lokalność czyli ,z pola na stół- co tydzień w sobotę tworzymy otwarty ryneczek z asortymentem zdrowej świeżej żywności z krótką drogą do konsumenta. Sprzedawana tu żywność pochodzi głównie od lokalnych producentów i rolników z sąsiedztwa, głównie z Mazowsza, jest wytwarzana i uprawiana naturalnie, wg tradycyjnej receptury etc. Przy tym ważne jest, by ceny były dostępne dla każdego mieszkańca, adekwatne do uproszczonego łańcucha dystrybucji. Unikamy pośredników oraz dużych masowych marek, aby odróżnić się ofertą od przeciętnego sklepu sieciowego. Można zatem tu kupić warzywa i owoce z własnych gospodarstw rolnych np. z okolic Koczarg czy Babic Starych, ale i sałatę czy świeże zioła z własnego ogródka; pieczywo na zakwasie z okolic Płońska, miody i oleje tłoczone na zimno z okolic Jońca, nabiał od własnych kóz z Wiejcy i okolic Warszawy, soki tłoczone z owoców i warzyw z okolic Grójca, wędliny własnego wyrobu z Podlasia, oliwę tłoczoną z własnych oliwek na greckiej wyspie Kalamata ...

EkoForum: Czy poza handlem Ryneczek będzie pełnić również rolę edukacyjno - proekologiczną dla lokalnej społeczności?

Dokładnie tak.
Po drugie: edukacja i inspiracja dla mieszkańców – zaszczepianie nowych nawyków, zmiana sposobu myślenia nt. żywienia i jakości żywności, sztuki kulinarnej, planowania i robienia zakupów, prowadzenia gospodarstwa domowego w zrównoważony sposób - w tym gospodarki odpadami, świadomego wpływania na środowisko naturalne i otoczenie w którym żyjemy. W tym celu organizujemy specjalne eventy tematyczne, zapraszamy różnych partnerów do konsultacji i akcji informacyjnych, czy poprzez komunikację w mediach lokalnych. Strawa dla ciała, ducha i umysłu.
Po trzecie: budowanie więzi społecznych, mostów ponad podziałami, spotkania z sąsiadem przy kawie. Na ryneczek przychodzi się nie tylko po zakupy, ale żeby tu pobyć. Temu służy mini strefa gastro, a prawdziwe czary robi tu muzyka w tle, tak dobrana, by łączyć pokolenia, tworzyć klimat i inspirować myśl pobędę tu jeszcze chwilę, zjem śniadanie, a wpadnę po borówki i zobaczę znajome twarze...
Ryneczek wyraźnie zaspokaja głód spotkań z drugim człowiekiem skumulowany w czasie pandemicznych obostrzeń. Widzimy, ile to znaczy dla mieszkańców, bo odbieramy ciepłe słowa w każdą sobotę ,dziękujemy Wam za ten ryneczek.
Agora - nasz ryneczek już dziś odgrywa taką właśnie rolę; miejsce, gdzie trzeba bywać regularnie, gdzie jest klimatycznie, przyjemnie, gdzie swobodnie płynie dobra energia. Tu można skutecznie dotrzeć z ważnym przekazem, stąd wystawiają się u nas instytucje i urzędnicy samorządu lokalnego ze swoimi programami, np. ,Czyste Powietrze z Wydziału Ochrony Środowiska czy Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej z kampanią nt. przemocy, radni gminni z konsultacjami dla mieszkańców, Centrum Kultury z wakacyjnym programem aktywności na czas wakacji etc.

EkoForum: Jak ostatecznie doszło do powstania Waszego ryneczku?

Założyliśmy stowarzyszenie. Napisaliśmy i złożyliśmy wniosek o dotację. Po rozstrzygnięciu konkursu podpisaliśmy z gminą umowę. A potem z kopyta do pracy, bo terminarz był wymagający i czasu do otwarcia ryneczku niewiele..
Zaprojektowaliśmy formułę i przestrzeń ryneczku, wyposażyliśmy teren w niezbędne urządzenia i serwisy do bieżącej obsługi, jak wywóz śmieci, toaleta, dostęp do mediów, stróżówka. Własnoręcznie znakowaliśmy teren, dekorowaliśmy roślinami, zadbaliśmy także o jego bezpieczeństwo oraz spełnienie wymagań sanitarnych i przeciwpożarowych. Zbadaliśmy rynek producentów do współpracy, wybranych zaprosiliśmy. Stworzyliśmy regulamin ryneczku i zasady wprowadzania nowych producentów.
We współpracy z grafikiem stworzyliśmy swój wizerunek i znak graficzny, który następnie posłużył nam do budowania rozpoznawalności i tożsamości w mediach. Zadbaliśmy o wypromowanie i komunikację we wszystkich mediach lokalnych, przygotowaliśmy organizację uroczystego otwarcia.

EkoForum: Jaki był w tym udział władz gminy, sołectwa innych stowarzyszeń, itp.?

Ten projekt to świetny przykład na udaną współpracę samorządu lokalnego z organizacją pozarządową. Władze gminy zorganizowały i udostępniły środki finansowe w formie dotacji, a jednocześnie sfinansowały i zrealizowały inwestycję w przystosowanie terenu pod działalność ryneczku, tj. uporządkowanie i utwardzenie nawierzchni oraz doprowadzenie mediów.
Pracownicy Urzędu Gminy Izabelin z wielu wydziałów wykazali wiele zaangażowania w ten niecodzienny, złożony i pełen obiektywnych trudności projekt, wspierając nas merytorycznie i organizacyjnie.
Gmina z kolei jest zainteresowana naszymi doświadczeniami z tegorocznej edycji ryneczku na potrzeby zaprojektowania docelowego rozwiązania w perspektywie kilku kolejnych lat. To powinno pozwolić władzom gminy na optymalizację poziomu inwestycji.

EkoForum: Jaki jest dobór wystawców i na jakiej zasadzie się to odbywa?

Asortyment, który jest dostępny na ryneczku nie jest przypadkowy. Ważna jest szerokość i urozmaicenie oferty, ale także jego struktura ilościowa.
Kluczem do poszukiwań i do selekcji jest produkcja własna w naturalny, tradycyjny sposób, bez chemicznych dodatków. Prosimy dostawców o udzielenie informacji na temat sposobu produkcji czy uprawy. Oceniamy także sensorycznie jakość produktu poprzez degustację, a w niektórych przypadkach także robimy audyt warunków produkcji i przechowywania. Nasi zweryfikowani pod względem jakości wystawcy podpisują formalny wniosek o udostępnienie miejsca sprzedażowego na ryneczku i udzielają deklaracji nt. pochodzenia produktu, szerokości asortymentu oraz charakteru prowadzonej działalności.
Prosimy także o wgląd do świadectw Sanepidu i Głównego Lekarza Weterynarii oraz dokumentów poświadczających prowadzenie działalności rolniczej lub produkcyjnej. Certyfikaty EKO / BIO nie są tutaj kluczem, ale kilku naszych wystawców ma w swojej ofercie żywność EKO certyfikowaną. Jednak przeciętny kupujący poszukuje żywności ,normalnej, świeżej i smacznej, wytwarzanej lokalnie.

EkoForum: Dlaczego?

Bo lokalnie znaczy blisko czyli świeżo i z pewnego źródła. Trzeba jednak zauważyć, że my jako zarządca nie ponosimy formalnie odpowiedzialności za jakość produktów w sprzedaży; my jedynie udostępniamy miejsce, a pełną odpowiedzialność za sprzedawany produkt ponosi producent czy sprzedający.
Ryneczek Po Sąsiedzku zaprasza w roli wystawców także mieszkańców z okolicy, którzy we własnym przydomowym ogródku samodzielnie uprawiają sałatę czy świeże zioła, mają kilka jajek od własnej kurki lub kilka litrów mleka od własnej kozy.

EkoForum: Czy powołanie Ryneczku ma jakiś związek z europejskim Zielonym Ładem?

Myślę, że tak można uznać. Ryneczek zlokalizowany w sercu gminy ekologicznej, w otoczeniu Puszczy Kampinoskiej, ma w swoich założeniach inspirować do zrównoważonego stylu życia i świadomych wyborów oraz zmiany codziennych rutyn na rzecz środowiska naturalnego. W szczególności widzimy spore możliwości wpływania na postawy i zachowania mieszkańców w obszarze jakości żywności oraz promocji zdrowego żywienia, a przy wsparciu gminy także w zakresie gospodarki odpadami.
Inspirujemy mieszkańców do korzystania na zakupach z ekologicznych toreb wielorazowego użytku, które w prezencie od gminy otrzymało każde gospodarstwo domowe na okoliczność otwarcia ryneczku.
Zrobiliśmy także podejście do idei ,,food sharing’’, jako jednego ze sposobów redukcji ilości odpadów. W minioną sobotę odstawiliśmy niesprzedane, ale pełnowartościowe warzywa do lodówki ,,podziel się żywnością’’ w naszej gminie. W kolejnym kroku, z inicjatywy Wydziału Ochrony Środowiska, ryneczek zostanie wyposażony w regał na niesprzedaną żywność.

EkoForum: Jaki jest odzew ze strony mieszkańców na inicjatywę powołania Ryneczku?

Mieszkańcy przybyli tłumnie na uroczyste otwarcie, które miało miejsce 5 czerwca. Od tego czasu odwiedza nas ok 2 tys. osób w każdą sobotę. Organizacja specjalnych eventów, takich jak dzień francuski Pod Dachami Paryża czy potańcówka skutkuje zwiększeniem ilości kupujących. Mieszkańcy okazują nam wdzięczność za tę inicjatywę. Na każdym sobotnim ryneczku spotyka nas wiele sympatycznych reakcji, podchodzi ktoś i dziękuje, dzieli się wrażeniami, podsuwa pomysły. W mediach społecznościowych komentarze są także wspierające. Niektórzy przyglądają nam się nieufnie, zaskoczeni rozmachem tej inicjatywy.

EkoForum: Jakie są plany rozwojowe dla Ryneczku?

Teraz przed nami jeszcze 5 miesięcy aktywnego angażowania się w poprowadzenie tego kompleksowego przedsięwzięcia, mając na celu badanie i odpowiadanie na potrzeby mieszkańców. W praktyce to testowanie nowych pomysłów, rozwój oferty asortymentowej i gastronomicznej, organizowanie degustacji i inspirujących wydarzeń promocyjnych. A kolejny rok? Jeszcze zobaczymy.

EkoForum: Czy planujecie korzystać z jakiegoś wsparcia zewnętrznego, chociażby wykładowców akademickich, a może studentów z kierunku ochrona środowiska?

O, a to ciekawy pomysł. Bardzo możliwe, że do tego dojdziemy.

EkoForum: Dziękuję za podzielenie się z nami tą nową niezwykle inspirującą inicjatywą. Mam nadzieję na kolejne spotkanie z organizatorami Ryneczku Po Sąsiedzku przed kamerami Platformy EkoForum.eu.

Anna Rychlik

Doradca biznesu w obszarze zarządzania kategoriami w branży FMCG i efektywnej współpracy na styku producent – detalista.
Z wykształcenia inżynier chemii, z 25 letnim doświadczeniem zawodowym w międzynarodowych korporacjach branży spożywczej o profilu produkcyjno – handlowym. Doświadczony manager w zarządzaniu projektami, procesami, zespołami. Coach ICC.

Skład Ekipy Ryneczkowej

---

Stowarzyszenie Dla Nas:
Anna Rychlik, Patrycja Bykowska, Mariusz Kalist.
Sympatycy Stowarzyszenia Dla Nas:
Jarosław Kępkowicz – sołtys Hornówka, Paweł Rychlik, Kama Bykowska, Bartosz Rychlik, Adam Kępkowicz.