SHARE

D ecyzje o lokalizacji Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) praktycznie już zapadły na początku powstania tego mocno nieprzemyślanego pomysłu. CPK ma zająć obszar około 37 kilometrów na zachód od Warszawy. Wstępnie mówiło się o zajęciu jednej gminy Baranów od pewnego czasu do niej dołączyły dwie kolejne. To co jest prawie pewne to fakt, że teren CPK będzie ograniczony od południa autostradą A2 natomiast od północy miejscowością Szymanów, natomiast od wschodu miejscowością Stanisławów. Duży niepokój w planowaniu tej inwestycji budzi fakt jej lokalizacji.

Wszystko na to wskazuje, że wyboru jej dokonali politycy, a nie specjaliści od spraw planowania przestrzennego i gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego.
Świadczy o tym najlepiej fakt, że dopiero pod koniec roku 2019 spółka CPK szukała specjalistów w zakresie planowania przestrzennego, ochrony środowiska. Takie działania prawdziwy gospodarz swojego terenu powinien prowadzić jeszcze przed decyzją o ostatecznej lokalizacji. Każda gmina posiada swoją strategię zrównoważonego rozwoju. Ciekawe, czy gmina Baranów uwzględniła w swojej strategii tego typu inwestycję. Oczywiście odpowiednimi spec ustawami, można ominąć wszelkie ograniczenia. Trzeba jednak zdać sobie sprawę, że w tym wypadku oddziaływanie CPK na środowisko przyrodnicze nie będzie ograniczało się jedynie do tej jednej gminy. Z budową tej inwestycji związana będzie trudna do przewidzenia antropogenizacja bardzo dużych obszarów terenów położonych nawet wiele kilometrów od CPK. Trzeba pamiętać, że antropogenizacja obejmie również takie uciążliwości jak hałas, czy zrzucanie paliwa na lasy Kampinoskiego Parku Narodowego przez samoloty przed awaryjnymi lądowaniami na CPK. Co do wyboru lokalizacji dla CPK należy mieć zasadnicze wątpliwości.

Jeśli dowiadujemy się, że decyzja o lokalizacji praktycznie już zapadła, to jakie procedury przyrodnicze w celu uzyskania niezbędnych decyzji środowiskowych i lokalizacyjnych ma dokonywać firma która ma wygrać „konkurs” na konsultacje ds. ochrony środowiska, badań terenu, w tym planowania przestrzennego?

Bardzo duży niepokój wzbudza fakt, jakie ma mieć kwalifikacje i doświadczenie firma która zajmie się tymi sprawami na zlecenie CPK? Trudno sobie wyobrazić, że ktoś z naszego rynku specjalistów mógłby spełnić te wymagania.
Jednym słowem całością przedsięwzięcia, gdzie będzie się decydowało o naszym środowisku jego zasobach przyrodniczych będzie zarządzać jakaś firma prawdopodobnie zagraniczna. Zgodnie z informacją CPK to właśnie ta firma będzie miała za zadanie przeprowadzić wszelkie niezbędne administracyjne procedury przyrodnicze w celu uzyskania wymaganych zgód dotyczących decyzji środowiskowych i lokalizacyjnych. Zastanówmy się przez chwilę, czy jakieś zgody przy takiej konstrukcji procesu inwestycyjnego mogą nie pójść po myśli inwestora CPK?

Kolejny raz więc zadaję pytanie, czy o lokalizacji inwestycji zadecydowali politycy, czy zespoły specjalistów krajowych (ekonomistów, przyrodników, planowania przestrzennego, itp.)?

Niestety wiele na to wskazuje, że jednak politycy. Prawdopodobnie ich może i jedynym argumentem na tą inwestycję jest możliwość uzyskania potencjalnego dochodu z tego typu Hub. Problem polega jednak na tym, że wielu ekonomistów specjalizujących się w problematyce transportu lotniczego uważa, że CPK jako lotnisko przesiadkowe (Hub) oczekiwanych dochodów nie przyniesie.
Dochodu, jaki uzyskuje się z ruchu pasażerów na lotnisku Okęcie, nie można przekładać bezpośrednio na CPK. Zdaniem specjalistów dochód w postaci PKB uzyskuje się od pasażerów którzy przylatują bezpośrednio do naszego kraju i w nim zostają. Prowadzą działalność gospodarczą, lub go chociażby zwiedzają, jako turyści. Od pasażerów którzy jedynie się przesiadają tego dochodu tak mierzonego w PKB nie ma. Są natomiast mierzalne ogromne straty w zasobach środowiska przyrodniczego. Straty te są mierzalne i należy je w pierwszej kolejności ocenić. Ocenić je są chyba w stanie specjaliści oraz naukowcy naszych uczelni. Nie słyszałem do dzisiaj, aby ktoś kto zarządza tym projektem od samego jego początku brał ich poważnie pod uwagę. Nie wiem może i brał pod uwagę, ale bał się, że inwestycja ta zostanie wtedy poważnymi naukowymi argumentami środowiskowymi i ekonomicznymi skrytykowana?
Dlatego lepiej jest występować o wszystkie zgody środowiskowe itp. po fakcie decyzji o lokalizacji CPK i w dodatku prawdopodobnie realizować je zewnętrznymi firmami. Czy takiego sposobu zarządzania naszymi zasobami środowiska przyrodniczego oczekują mieszkańcy kraju?

Wybuch pandemii wirusa SARS-CoV-2 w 2020 zmienia istotnie punkt widzenia na potrzebę budowania tego typu inwestycji. Należy przypuszczać, że na wiele lat zmniejszy się nie tylko ruch pasażerski, ale przede wszystkim towarowy. Kraje zaczną rozwijać swoją działalność gospodarczą w oparciu o własne zasoby ludzkie i środowiskowe.

Nawet jeśli będzie się to wiązało z pewnym wzrostem cen towarów końcowych. Ten proces jest nieunikniony i z pewnością nie będzie sprzyjał rentowności inwestycji CPK. To co należy z wielką determinacją rozwijać to transport kolejowy i dalszą budowę dróg szybkiego ruchu.
Trzeba definitywnie przenieść transport towarowy realizowany przez TIRy na tory kolejowe. W tym kierunku powinny się skupić główne działania rządu po pandemii. Budowa CPK może się okazać naszym największym polityczno-gospodarczym błędem. Budowa ta również wpłynie na centralizację działań gospodarczych w kraju, co stoi w sprzeczności z polityką gospodarczą, jaką głosi obecny rząd pod kierownictwem PIS.